W ciągu całego życia spotykamy się z różnymi sytuacjami. Jedne są bardziej, a inne mniej traumatyczne. Nie zmienia to faktu, że mogą one pozostawić trwały uraz, który wiąże się z rozwojem zespołu stresu pourazowego, znanego także jako PTSD. Stanowi on wyjątkowe wyzwanie zarówno dla psychiki, jak i codziennego funkcjonowania. Dla wielu osób, których życie naznaczyło traumatyczne wydarzenie, pokonanie skutków PTSD może być długotrwałym procesem. A jak można sobie z nim poradzić oraz kiedy warto prosić o pomoc?
Czym jest PTSD i jakie są jego przyczyny?
PTSD, czyli z angielskiego “Posttraumatic Stress Disorder”, to znany w naszym języku zespół stresu pourazowego. Stanowi rodzaj zaburzenia psychicznego, które może rozwijać się po przeżyciu traumatycznego zdarzenia. Przyczyny PTSD mogą być różnorodne, a zaliczyć do nich można:
- doświadczenia wojenne – żołnierze uczestniczący w konfliktach zbrojnych są narażeni na traumatyczne wydarzenia, co może prowadzić do rozwoju PTSD,
- przemoc fizyczną lub seksualną – ofiary przemocy fizycznej lub seksualnej często doświadczają PTSD,
- wypadki komunikacyjne – przeżycie poważnych wypadków komunikacyjnych może przyczynić się do rozwoju PTSD,
- katastrofy naturalne – świadkowie katastrof, takich jak trzęsienia ziemi czy huragany, mogą być narażeni na PTSD
- przemoc domowa – przemoc domowa zarówno wobec dorosłych (np. kobiet), jak i dzieci, może skutkować PTSD,
- utratę lub śmierć bliskich – dla wielu traumatycznym wydarzeniem jest utrata ukochanej osoby.
Niezależnie od przyczyny, osoby z PTSD mogą doświadczać silnych i długotrwałych objawów, które wpływają na codzienne funkcjonowanie. A po czym można rozpoznać zespół stresu pourazowego?
Charakterystyczne objawy PTSD
Zespół stresu pourazowego powstaje wskutek silnego stresu, zaburzenia reakcji strachu czy braku wsparcia społecznego. Jeśli chodzi o objawy, to są one różnorodne, a ich występowanie może być związane z przeżyciem traumatycznego zdarzenia. Mowa tutaj m.in. o:
flashbackach, które określa się jako nagłe i intensywne wspomnienia lub ponowne przeżywanie traumatycznego zdarzenia, jak gdyby właśnie miało ono miejsce,- silnym pragnieniu unikania sytuacji, miejsc czy myśli związanych z traumatycznym wydarzeniem,
- zmianach w stanie emocjonalnym, które mogą obejmować depresję, lęk czy wybuchy złości,
- hiperreaktywności będącej nadmierną reakcją na bodźce, które nie są bezpośrednio związane z traumatycznym zdarzeniem, a objawia się to poprzez silne reakcje strachu czy błyskawiczne przejścia w stan pobudzenia.
Warto zaznaczyć, że nie wszyscy, którzy doświadczają traumatycznych wydarzeń, rozwijają PTSD. Wpływają na to różnorodne czynniki, w tym siła wsparcia społecznego, zdolność radzenia sobie oraz indywidualne cechy. A jeśli już schorzenie to się rozwinie, to jak wpływa ono na codzienne funkcjonowanie?
Strategia samopomocy w przypadku PTSD
Poradzenie sobie z traumatycznymi przeżyciami jest z pewnością trudne. W zależności od naszego stanu psychicznego możemy wspomóc się domowymi sposobami, które obejmują samopomoc. Do nich zaliczyć można m.in.:
- zrozumienie objawów – edukacja na temat objawów PTSD może pomóc zrozumieć, co się dzieje i dać nam poczucie kontroli,
- zachowanie zdrowego trybu życia – dbajmy o zdrową dietę, regularną aktywność fizyczną i regularny sen, w czym pomóc nam mogą materace Włocławek dostępne na hilding.pl oraz sleepinghouse.pl,
- relaksacja oraz techniki oddechowe – praktyki takie jak medytacja, joga czy techniki oddechowe mogą pomóc w redukcji napięcia i stresu
- nawiązywania zdrowych relacji – szukajmy wsparcia w bliskich relacjach, np. w formie rozmowy z rodziną lub przyjaciółmi,
- unikanie substancji psychoaktywnych – nadużywanie substancji psychoaktywnych może powodować pogorszenie objawów PTSD.
Ciekawym pomysłem jest także znalezienie bezpiecznego hobby. Jest to takie zajęcie, które sprawi nam przyjemność oraz zagwarantuje oderwanie od negatywnych myśli. W ten sposób możemy zmniejszyć częstotliwość, a także intensywność objawów.
Kiedy powinniśmy poszukać profesjonalnej pomocy?
Profesjonalna pomoc może obejmować psychoterapię, terapię poznawczo-behawioralne, farmakoterapię czy terapie grupowe. Najczęściej decydujemy się na nią, gdy nie dajemy już rady, a objawy stają się zbyt częste i/lub intensywne. Jednak warto również sięgnąć po profesjonalną pomoc, gdy:
- mamy trudności w codziennym życiu – PTSF nie powinno oddziaływać na nasze relacje, pracę czy zdrowie psychiczne, a kiedy tak się dzieje, to jak najszybciej udajmy się po pomoc,
- pojawiają się myśli samobójcze – myśli samobójcze czy silne uczucie beznadziei wymagają natychmiastowej pomocy medycznej lub psychologicznej,
- występują zaburzenia współistniejące – jeśli tylko mamy dodatkowe problemy ze zdrowiem psychicznym, takie jak depresja, uzależnienia czy inne zaburzenia lękowe, to jak najszybciej udajmy się profesjonalną pomoc.
Podążanie drogą zdrowienia po przejściu przez zespół stresu pourazowego jest sporym wyzwaniem. Warto zrozumieć, że każda reakcja na traumę jest indywidualna, a proces radzenia sobie z PTSD różni się dla każdej osoby. Natomiast osiągnięcie pełnego uzdrowienia wymaga czasu, cierpliwości i otwartości na różne formy wsparcia.
